مدرسه علمیه الزهراء گیلان غرب

قرب معنوي‏

وقتي كه درباره ‏ي خداي متعال و رابطه‏ اش با انسان صحبت مي‏كنيم و مي‏گوييم انسان مي‏خواهد به خدا نزديك شود، به چه معناست؟ افراد كم معرفت فكر مي‏كنند خدا در آسمان‏هاست و دورِ دور، و يا نوري است در وراي آسمان‏ها. تصور مي‏كنند كساني كه به خدا نزديكند فاصله ‏ي جسماني‏شان كم است. ولي ما به بركت تعاليم انبياء و ائمه‏ ي معصومين(ع) ياد گرفته ‏ايم كه خدا جسماني نيست و فاصله‏ ي ما با خدا مكاني نيست، پس وقتي مي‏گوييم به خدا نزديك شويم، معنايش اين نيست كه فاصله‏ ي مكاني‏مان كم شود؛ فاصله‏ ي زماني هم كه معنا ندارد؛ زيرا خدا هميشه هست. اما بايد اعتراف كنيم كه حقيقتش را نمي‏دانيم. توجيه‏ هايي در اين مورد وجود دارد كه اين يك قرب معنوي است. دو نفر كه همديگر را دوست دارند، اگر يكي از ديگري درخواستي كند او قبول مي‏كند؛ مي‏گوييم به او نزديك است. گاهي هم مي‏گوييم كسي پيش فلاني مقرب است يا در مورد سلاطين و شخصيت ‏هاي اجتماعي مي‏گويند: او از مقربين درگاه است؛ يعني رابطه‏ اش طوري است كه حرفش را گوش مي‏كنند. پس قرب معنوي غير از قرب حسي است و آن رابطه‏ ي روحي انسان با انسان ديگر است؛ كه يكي به ديگري اهتمام داشته باشد، اهميت دهد، حرفش را گوش كند و اگر درخواستي دارد آن را بپذيرد. بعضي تعبير كرده‏ اند كه معناي نزديك شدن به خدا اين است كه: با اطاعت خدا طوري شويم كه خدا بپسندد. مؤيد اين مطلب هم روايت معتبر و با اهميتي است كه نقل شده است، «لا يزال عبدي يتقرب إلي بالنوافل مخلصا لي حتي أحبه فإذا أحببته كنت سمعه الذي يسمع به و بصره الذي يبصر به و يده التي يبطش بها».( إرشادالقلوب، ج 1، ص 91، الباب الثاني و العشرون في فضل صلاة الليل.) در اين حديث قدسي خداوند مي‏فرمايد: بنده‏ هاي من مي‏توانند تدريجاً به من نزديك شوند. به چه وسيله ‏اي؟ با انجام كارهاي مستحب. آن قدر به من نزديك مي‏شود تا حالتي پيدا مي‏كند كه من چشم و گوشش و دستش مي‏شوم. كاري كه مي‏خواهد انجام بدهد من برايش انجام مي‏دهم، چيزي كه مي‏خواهد ببيند، من مي‏بينم. تعبير خيلي عجيبي است. سپس مي‏فرمايد: «إن سألني أعطيته و إن استعاذني أعذته»؛ اگر دعا كند اجابت مي‏كنم و اگر چيزي از من بخواهد به او مي‏دهم. جمله ‏ي آخر تفسيري از قرب است. اين همان است كه مي‏گويند وقتي كسي مقرب مي‏شود هر چه حبيب مي‏خواهد محبوب قبول مي‏كند. نمي‏شود گفت اين معنا غلط است، مخصوصاً با اين توجيه و ذيل اين روايت، مي‏شود في‏ الجمله تاييد كرد. لااقل مي‏شود گفت اين تفسير يكي از تفسيرهاي قرب به خداست. اما تعبيراتي رساتر، يا بفرماييد غليظتر هم وجود دارد .

گزيده ‏اي از سخنان حضرت آية اللّه علامه مصباح يزدي(دامت بركاته) در دفتر مقام معظم رهبري  در تاريخ 09/08/86

منبع:

http://mesbahyazdi.ir