مدرسه علمیه الزهراء گیلان غرب

ارزش ماه شریف شعبان برای سالک الی الله!

آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی(رحمت الله علیه) در بیان مراقبات ماه شعبان المعظم می فرمایند:

ماه شریف شعبان برای سالک الی الله بسیار با ارزش است. یکی از شبهای قدر در این ماه می باشد و کسی در آن متولد شده که خداوند بواسطه او وعده پیروزی به تمامی دوستان، پیامبران و بر گزیدگانش - از زمانی که پدر ما حضرت آدم )علی نبینا و آله وعلیه السلام) در زمین ساکن شده - داده است.

و وعده داده، بوسیله او بعد از پر شدن زمین از ظلم جور، آن را پر از قسط و عدل نماید. از مقام آن همین بس که ماه رسول خدا صلوات الله علیه بوده و حضرتش صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: “شعبان ماه من است، خداوند کسی را که مرا در ماهم یاری کند، بیامرزد.”

کسی که از این دعوت بزرگ آگاه شود، باید بکوشد که از دعوت شدگان این دعوت گردد.

این جانشین و برادر او امیرالمؤمنین علیه السلام است که می فرماید: “از زمانی که ندای منادی رسول خدا صلوات الله علیه را که برای روزه این ماه ندا می کرد شنیدم، هیچگاه روزه این ماه را از دست نداده و در تمام عمرم آن را از دست نخواهم داد؛ اگر خدا بخواهد.”

این درباره روزه این ماه بود؛ و می توان کمک به آن حضرت صلوات الله علیه را از جهات دیگر مانند نماز، صدقه، مناجات و تمام کارهای خیر با روزه این ماه مقایسه نمود.

حضرت پیامبر اکرم (ص) می فرماید :

« و رجل قام من اللیل فصلی وحده فسجد و نام و هو ساجد فیقول تعالی : انظروا الی عبدی روحه و جسده ساجد»

پروردگارا افتخار می کنم بر مردی که شبانه بلند شود و تنهایی نماز بخواند ودر حال سجده به خواب رود . خدا می فرماید : بنگرید بنده ی مرا که روح او پیش من و تن او در سجده است .»

( بحارالانوار /ج 77/ص 86)

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

« الرکعتان فی جوف اللیل احبّ الیّ من الدنیّا و ما فیها »

دو رکعت نماز شب پیش من از دنیا و آن چه در آن است ، محبوب تر است.

(بحارالانوار /ج 87/ص148).

ارزش سحر خیزي و شب زنده داري

آیت الله محمد حسین احمدي فقیه یزدي (در مورد آیت الله بهجت(رحمة الله )) می گوید : ((ایشان به سحرخیزي و شب زنده داري خیلی سفارش می کردند و حتی گاهی می فرمودند : اصلا پیغمبرصلّی اللّه علیه و آله با همین شب زنده داري و سحرخیزي و انس با شب ، معارف الهی را گرفتند .زمانی درباره معناي این روایت که ائمه علیهم السّلام فرموده اند : ((صبر می کنیم شب جمعه بشود تا درهاي رحمت الهی باز بشود، و علم ما آل محمد صلّی اللّه علیه و آله هم در شبهاي جمعه و شبهاي قدر و غیره نورانیّت بیشتري پیدا می شود)) از ایشان سؤ ال
کردم . فرمودند : ((بله ، آن لحظه هاي خاصّ و آن رحمت الهی در سحر . )) و چند مرتبه این را فرمودند : ((سحر سحر)) . ایشان
بیداري شب ، سحرخیزي ، و رعایت نماز شب ، نوافل ، و دائم الذّکر بودن را داراي اهمیّت می دانست ، و از بزرگان نقل می
کردند که وقتی می خواستند مطلبی و فیضی را از خداوند بگیرند ، از شب و سحر استفاده می کردند؛ زیرا سحر با خدا خلوت
کردن و با خدا ارتباط پیدا کردن اثر خاصّی دارد و مکرّر در این باره نصیحت می فرمودند .

www.Ghaemiyeh.com

برگی از دفتر آفتاب مرکز تحقیقات رایانه اي قائمیه اصفهان

سرّ سحر5

چند حدیث پیرامون نماز شب :

پیامبر اکرم (ص) فرمود :بر شما باد خواندن نماز شب حتی یک رکعت زیرا نماز شب انسان را از گناه باز داشته خشم خداوند را فرو نشانده صاحبش را از عذاب دوزخ در امان می دارد.
پیامبراکرم (ص) فرمود :کسی که نماز شب بخواند در روز ابرومند خواهد زیست.
پیامبر اکرم (ص)فرمود:سه وقت است که دعا در ان اجابت می شود:
1- زمانی که مردی تنها بوده در حالی که جز خداوند کسی او را نمی بیند برخیزد و نماز گذارد.
2- زمانی که مردی با گروهی در حال جنگ در راه خدا باشد یارانش فرار کنند و او استوار بماند.
3- زمانی که انسان در اخر شب برای دعا بر خیزد.
پیامبر اکرم (ص)فرمود: نماز شب بخوانید که باعث رفع بیماری از بدن است .
پیامبر اکرم (ص)فرمود: بهترین شما کسی است که خوش سخن باشد گرسنگان را سیر کند و شبانگاه هنگامی که مردم در خواب اند نماز بخواند.
پیامبراکرم (ص):در وصیت به امام علی (ع) فرمود تو را به خصلتی سفارش می کنم ان را رعایت کن پس سه بار فرمود نماز شب.
پیامبر اکرم (ص): هنگامی که بنده از نیمه شب برای اقامه نمازشب جهت جلب خوشنودی خدایش بر خیزد در حالی که چشمانش خواب الود باشد خداوند برفرشتگان مباهات می کند و درباره او می فرماید ایا نمینگری بنده ام را که از خواب شیرین خود دست برداشته و به نمازی که بر او واجب نکردم بر خواسته است ؟گواه باشید من او را امرزیدم .
پیامبر اکرم (ص):به امیرمومنین(ع)فرمود سه چیز باعث شادی مومن است 1-دیدار دوستان 2-افطار روزه 3-نماز(عبادت)و شب زنده داری در نیمه شب.
پیامبر اکرم (ص): نور مومن در روز قیامت نماز در دل شب می باشد.
پیامبر اکرم (ص): خدا رحمت کند مردی را که شب از خواب برخیزد و نماز شب بخواند و همسرش را براین عمل تشویق کند و اگر بیدار نشد (باز با اجازه قبلی) به صورت وی اب پاشیده و بیدارش کند.
پیامبراکرم (ص): کسی که به نیت بیدار شدن برای نماز شب بخوابد خواب او نوعی صدقه به شمار می اید و خداوند متعال برای او پاداش نماز شب را مقرر می دارد.
پیامبر اکرم (ص): در بهشت غرفه های است که داخل ان از بیرون پیدا و بیرون ان از داخل نمایان است و در ان افرادی از امت من ساکن هستند که دردنیا سخن شایسته به زبان اورده و به سیر کردن گرسنگان پرداخته و بر دیگران سلام کرده و برای نماز شب برمی خیزد.
امام صادق (ع):نماز شب باعث زیبایی سیما - نیکویی اخلاق- خوشبویی بدن- فراوانی رزق - پرداخت قرض و از بین رفتن غم و تقویت نور چشم است.
امام صادق (ع): در قیامت همه چشم ها گریان است مگر سه چشم :چشمی که از دیدن انچه که خداوند حرام کرده بر هم نماده شده 2-چشمی که در اطاعت خداوندبی خوابی کشیده 3-چشمی که به هنگام نماز شب از ترس خدا گریسته است .
امام صادق(ع): خانه ای که در ان نماز شب خوانده و قران تلاوت می شود در نظر اهل اسمان نورانی است همانگونه که اهل زمین نورانیت ستارگان را می بیند.
امام صادق(ع): نماز شب موجب رضایت پروردگار و محبت ملائکه نسبت به سنت انبیاء نور معرفت و اصل ایمان- راحتی بدن - نا خشنودی شیطان - صلاح علیه دشمنان- موجب اجابت دعا و قبولی اعمال - برکت در رزق - شبیه بین انسان ملک الموت چراغ گور انسان - فرش زیر پهلوی انسان در قبر- جواب نکیر و منکر و مونس زائر انسان در قبر تا روز قیامت است. چون روز قیامت شود سایه ای بر بالای سر او تاجی بر سر او - لباسی بر بدن او نوری که پیشاپیش او در حرکت است - پوششی بین او و اتش - محبتی بین او و خداوند متعال مایه سنگینی ترازوی اعمال او گذرنامه عبور از صراط و کلید بهشت است.
امام صادق (ع): اگر بیم داری که پایان شب برنخیزی یا سرما و مشکل دیگری مانع نماز شبت می شود نماز شب را در اول شب (و پیش از خواب )بخوان.
امام صادق (ع): شایسته است که انسان وقتی نماز شب می خواند صدایش را به دیگر اعضای خانواده اش برساند تا کسی که قصد نماز شب خواندن دارد از جایش بر گردد.

منابع:
1-حسن راشدی (نماز شناسی)1326
2-محمود غفاری قم (اسرار پزشکی نماز شب) 1385
3-حسین علی جعفری (500حدیث پیرامون نماز شب)1388

گرد آورندگان:
سهیلا کسی پور - زینب پرهیز

سرّ سحر4

بهترین زمان برای نماز شب:

پیغمبرگرامی اسلام (ص)فرمود:” ان اخراللیل فی التهجد احب الی من اوله لان الله یقول (و بالاسحارهم یستغفرون)"اخر شب برای تهجد و نمازشب نزد من محبوب تر است از آغاز آن زیرا خداوند می فرماید پرهیزگاران درسحرگاهان استغفارمیکنند.
ودرحدیث دیگری از امام صادق(ع)می خوانیم “کانوا یستغفرون الله فی الوتر سبعین مرة فی السحر” نیکوکاران بهشتی درنماز وتر به هنگام سحرهفتاد مرتبه ازخدا طلب امرزش می کردند.

منابع:
1-حسن راشدی (نماز شناسی)1326
2-محمود غفاری قم (اسرار پزشکی نماز شب) 1385
3-حسین علی جعفری (500حدیث پیرامون نماز شب)1388

گردآورندگان:
سهیلا کسی پور - زینب پرهیز

سرّ سحر 3

علل محرومیت از نماز شب:

1- گناه: مردی نزد علی امیرمومنان(ع) امد و عرض کرد من از نماز شب محروم شدم علی (ع) فرمود “انت رجل قد قیدتک ذنوبک” تو کی هستی که گناهانت تو را به بند کشیده است .
2- دروغ: در حدیث دیگری از امام صادق می خوانیم انسان گاهی دروغ می گوید و سبب محرومیتش از نماز شب می شود هنگامی که از نماز شب محروم شد از روزی و مواهب مادی و معنوی نیز محروم می شود .
3- پر خوری: امام علی (ع) می فرماید: “لا تطمع فی ثلاث مع ثلاث فی قیام اللیل مع الاکثار من الطعام ولا نورالوجه مع النوم فی اللیل کله ولا فی الامان من الدنیا مع مصاحبة الفساق “مضمون این حدیث عبارت است از اینکه : هرکس پرخوری کند از نماز شب محروم می شود و هر کس تمام شب را بخوابد نورانیت و برافروختگی چهره را از دست می دهد و هر کس با فاسقان و بدان دوستی و رفاقت کند از بلاهای دنیا در امان نمی ماند .
4- عُجب: پیامبر اکرم (ص) می فرماید: خدای عزوجل فرمود گاه باشد که یکی از بندگان مومن من در عبادت من می کوشد و از بستر خود بر می خیزد و بالین خودش را رها می سازد و شبها به عبادت من می پردازد ودر راه بندگی من خود را به رنج می افکند اما من از روی لطف و محبت به او و برای حفظ جانش یکی دو شب چرت را بر وی مسلط می کنم و او می خوابد و صبح بر می خیزد و نمازش را می خواند در حالی که از نفس خود در خشم است. و انرا سرزنش می کند اگر رهایش کنم تا همچنان به عبادت من ادامه دهد دچار خود پسندی موجب می شود تا به کارها یش مغرور گردد و از همین جا انچه مایه هلاکت اوست به وی در میرسد.
زیرا به اعمال خویش مغرور میگردد و چندان از خود راضی می شود که گمان میبرد از همه عابدان برتر است و در عبادتش مرز تقصیر را پشت سر گذاشته است در این هنگام از من دور می گردد در حالی که خیال می کند به من نزدیک می شود.
منابع:
1-حسن راشدی (نماز شناسی)1326
2-محمود غفاری قم (اسرار پزشکی نماز شب) 1385
3-حسین علی جعفری (500حدیث پیرامون نماز شب)1388

گردآورندگان:
سهیلا کسی پور - زینب پرهیز

سرّ  سحر 2

برخی اثار و فواید نماز شب در روایات

1- اخلاق خوش: امام صادق (ع)می فرماید:"صلاة اللیل تحسن الحق” نماز شب انسان را خوش اخلاق می کند.
2- درمان بیماری ها :رسول خدا (ص)می فرماید:"علیکم بصلاة الیل فانها سنة نبیکم و داب الصالحین قبلکم و مطدةالداء عن اجسادکم” بر شما باد به اقامه نماز شب.
3- سلامتی تندرستی و راحتی بدن:حضرت علی (ع)می فرماید:"قیام الیل مصحة للبدن"بیداری شب باعث سلامتی بدن است.
رسول خدا می فرماید:"صلاة الیل…راحة الابدان” نماز شب سبب ارامش بدن می شود.
4- طولانی شدن عمر:امام رضا (ع) می فرماید:برشما باد به نماز شب هیچ بنده ای نیست که اخر شب بیدارشود وهشت رکعت نمازشب و دو رکعت نمازشفع ویک رکعت نماز وتربخواند و در قنوت ان هفتاد باراستغفارکند مگر اینکه خداوند او را از عذاب قبر و اتش پناه داده و عمر او را طولانی کرده و به زندگی او گشایش می دهد.
5- خوشبویی بدن : امام صادق (ع) می فرماید:"الصلاة الیل تطیب الریح” نماز شب انسان را خوشبو می کند.
6- امام صادق (ع) می فرماید:"صلاة الیل …تجلوا البصر” نماز شب دیده انسان را نورانی می سازد.
7- نورانیت و زیبای چهره:حضرت (عیسی)می فرماید:"طوبی للذین یتهجدون من الیل اولئک الذین یرثون النورالداءم من اجل انهم قاموا فی ظلمة اللیل” خوشا به حال کسانی که شب را بیدارمی مانند اینانند که نور داءم را ازان رو که درتاریکی شب به پاخواسته اند به ارث می برند.
رسول خدا (ص)می فرماید:"من کثرت صلاة بااللیل حسن وجهه بالنهار"هر که نماز شب زیاد بخواند هنگام روز زیبا و خوش سیما می گردد.
از امام سجاد(ع)سوال شد” ما بال المتهجدین بااللیل من حسن الناس وجها"؟ چرا شب زنده داران از همه مردم خوش سیما ترند؟فرمود:"لا نهم خلوبا الله فکساهم الله من نوره” چون باخداوند خلوت می کنند خدا نیزبا صدای از نور خویش بر ان می پوشاند.
8- نورانیت قلب:رسول خدا (ص) می فرماید:"ان العبدا اذا تخلی بسیده فی جوف اللیلالمظلم و ناجاه اثبت الله النور فی قلبه"هنگامی که بنده ای در نیمه شب تاریک خلوت کرده با خداوند مناجات می کند خدا قلب او را نورانی خواهد ساخت.
9- نورانیت منزل: امام صادق(ع)می فرماید:"ان لبیوت التی یصلی فیها صلاة اللیل تضی لاهل السماء کما تضی النجوم لاهل الارض"خانه هایی که درانها نماز شب خوانده شود بر اهل اسمان چنان می درخشند که ستارگان بر اهل زمین می درخشند.
10-افزایش رزق و روزی:امام صادق (ع)می فرماید:"صلاة اللیل تجلب الرزق"نماز شب نماز را جلب و گسترش می دهد.
11- ادای دین :امام صادق (ع) می فرماید:"صلاةاللیل…تقضی الدین"نمازشب مایه ادا شدن قرضها است.
12- جلو گیری از کارهای زشت و نا پسند: رسول خدا می فر ماید :"فان صلاة اللیل منهاة عن الاثم” نماز شب انسان را از گناه باز می دارد.
13- رفع مشکلات و گرفتاریها:رسول خدا (ص)می فرماید:ای مردم هیچ کس از شما نیست مگر اینکه مشکلات و گرفتاریها همچون کمربندی او را محاصره کرده است پس زمانی که دو سوم از شب گذ شت و یک سوم باقی ماند ملکی بر او وارد می شود و به او می گوید بر خیز ذکر خدا بگو که صبح نزدیک است پس چنانچه که او حرکت کند و ذکر خدا را بگوید یک گره از گرفتاریهایش گشوده می شود و اگر او بلند شود و وضو بگیرد و داخل نماز شود همه مشکلات و گرفتایهای او بر طرف می شود پس صبح می کند در حالی که همچون مردمک چشم (روشن و پاکیزه)گردیده است.
14- نجات از عذاب دنیا:امیرالمومنین (ع) می فرماید:انگاه که خداوند می بیند قومی در گناهان زیاده روی کردند و در میان انان سه نفراز مومنین هستند خداوند به انان می فرماید ای بندگان گناهکارم اگر در میان شما نبودند انان که به خاطر من با هم دوستی می کنند و با نماز خواندنشان زمین من و مسجد هی مرا اباد می کنند و شبها موقع سحر از ترس من اسستغفار می نمایند عذابم را بر شما نازل می کردم و از ان باکی نمی داشت.
15- سلامتی در مقابل دشمن :رسول خدا (ص) می فرماید:"صلاة اللیل صلاح علی لاعداء” نماز شب صلاحی در مقابل دشمنان است.

منابع:
1-حسن راشدی (نماز شناسی)1326
2-محمود غفاری قم (اسرار پزشکی نماز شب) 1385
3-حسین علی جعفری (500حدیث پیرامون نماز شب)1388

گردآورندگان:
سهیلا کسی پور - زینب پرهیز

آرامش شب

غوغای زندگی روزانه ازجهات مختلف توجه انسان را به خودجلب می کند و فکر آدمی را به وادی های گوناگون می کشاند لذا تمرکز ذهن و حضور قلب کامل را که لازمه تفکر و تصمیم گیری صحیح در زندگی است برای انسان بسیار مشکل می سازد اما در دل شب و به هنگام سحر و فرو نشستن غوغای زندگی مادی و ارامش روح و جسم انسان در پرتو مقداری خواب حالت توجه و نشاط خاصی به انسان دست می دهد که بی نظیر است اری در این محیط ارام و دور از هر گونه ریا و تظاهر و خودنمایی و توام با حضور قلب حالت توجهی به انسان دست می دهد که فوق العاده روح پرور و تکامل افرین است به همین دلیل دوستان خدا همیشه از عبادت های اخر شب برای تصفیه روح و حیات قلب و تقویت اراده و تکمیل اخلاص نیرو می گرفتند و به استغفار و عبادت می پرداختند .
از امام صادق نقل شده که فرمودند:” هر کار نیکی که انسان با ایمان انجام می دهد پاداشش در قران صریحا آمده جز نماز شب که خداوند به خاطر اهمیت فوق العاده اش آنرا به صراحت بیان نفرموده همین قدر فرموده است انها شب هنگام از بسترها برمی خیزند و پروردگارشان را با بیم و امید می خوانند و از انچه به انها روزی داده ایم انفاق می کنند اما هیچ کس نمی داند خداوند چه پاداشهایی که موجب روشنی چشم ها می شود. در برابراعمالشان قرارداده است".
پیامبر(ص) در باره اینکه نماز شب کفاره گناهان می شود می فرمایند: “سه چیز است که کفاره گناهان است یکی از انها تهجد در شب است در حالی که مردم در خواب اند". این نکته قابل ذکر است که در روایات اسلامی انقدر اهمیت به این عبادت داده شده است که درباره کمتر عبادتی چنین سخن گفته شده هست دوستان حق و رهروان راه فضیلت به این عبادت بی ریا که قلب را و دل را نور و صفا می بخشد همواره اهمیت بسیار می دادند. ممکن است بعضی همیشه توفیق بهره گیری از این عبادت پر برکت را نداشته باشند ولی چه مانعی دارد که در بعضی از شبها که این توفیق حاصل است بهره گیرند و در ان هنگام که خاموش همه جا را گرفته و اشتغالات روزانه همه تعطیل است کودکان درخواب و محیط اماده حضور قلب و راز و نیاز با خداست برخیزند و به در خانه خدا روند و دل را به نور عشق دوست روشن سازند.

منابع:
1-حسن راشدی (نماز شناسی)1326
2-محمود غفاری قم (اسرار پزشکی نماز شب) 1385
3-حسین علی جعفری (500حدیث پیرامون نماز شب)1388

گردآورندگان:
سهیلا کسی پور - زینب پرهیز